terug naar het overzicht
Een kleine stad
Uit de 'Blauwe Kamer', tijdschrift voor landschapsarchitectuur, van mei 2006
Wat zou ik toch graag optimistisch gestemd zijn (zoals ons huidige kabinet graag wil, optimistisch moet je zijn tot je er doodmoe van wordt) over de scheppende krachten die lagere overheden in samenwerking met 'de markt' op ons landschap loslaten. Maar elke keer dat ik mij de groene Hollandse ruimte in waag, lijkt het wel of ze erop uit zijn elk sprankje optimisme de kop te drukken. Neem nou Muiden, kleine stad aan het IJsselmeer, beroemd vanwege Muiderslot en in steeds kleiner kring vanwege Muiderkring en P.C. Hooft. Daar werd mij, enkele dagen voor de laatste verkiezingen, in het café een ansichtkaart in de hand gedrukt; een replica van oude, bruine foto; 'Groeten uit Muiden' stond er ook in sierlijke schrijfletters op. Je zag een doodstille, smalle vaart, oude bomen aan weerszijden, burgervillaatjes aan een pad. Maar de verrassing zat aan de achterkant. 'Dinsdag 7 maart: gemeenteraadsverkiezingen,' stond daar gedrukt. 'Als u een hele stad bij Muiden wilt, kiest u CDA, VVD of D66. Wilt u er alleen een nieuwe laagbouwwijk bij met genoeg woningen voor onze jongeren en senioren, dan kiest u PvdA of VIB.' Ik wist niet wat VIB was, maar het verhaal leek mij uit die paar zinnetjes alweer overduidelijk. Mijn vriendelijke cafégenoot zette mij uiteen hoe het verhaal van die 'hele stad' zich had ontwikkeld. Het begon in het jaar 2000, zei hij, toen de raad van Muiden in een geheime zitting het 'oliedomme en volstrekt irreële besluit' (dat waren zijn woorden) nam, een aquaduct in de Vecht voor het doorstromen van het verkeer op de A1 zélf te financieren via grootschalige woningbouw in de Bloemendaler Polder: het Groene Hart maar weer eens op de schop genomen. Twee jaar later kwam vastgoedmagnaat KNSF met het plan, op het terrein van de voormalige kruitfabriek 1700 woningen en 100.000 m2 kantoren te bouwen. (Langs de doodstille vaart van de foto kwam dan een kantorenwand van vijf verdiepingen en bijna een kilometer lengte.) De hele megalomane droom bood de provincie Noord-Holland dan weer de kans, Muiden (dat z'n 1300 woningen telt) en Weesp samen 4500 woningen in de maag te splitsen, en VROM zag in het plan wel een mooi middel om van de kruitfabriek af te komen.
Een opstand van boze burgers maakte al dat de plannen enigszins teruggedraaid moesten worden, en vervolgens kwamen dus de raadsverkiezingen. De zittende coalitie van CDA, VVD en D66, die zich met de mooie plannen rijk had gerekend, werd weggestemd en de voormalige oppositie (die ook wel bouw op het voormalige kruitfabriekterrein wil, maar op Muider maat) wil om te beginnen eens uitzoeken welke afspraken er allemaal zijn gemaakt. De projectontwikkelaar wilde het 'Kruitbos' toch maar alvast kappen via een voorlopige voorziening, maar dat is door de rechter afgewezen. Het beroep tegen die uitspraak dient nu op 21 april. Dat vond ik allemaal op www.muideninfo.nl. Als in een detectiveroman moet je je bij dit soort megaplannen kennelijk voortdurend afvragen: wie wordt er beter van? Of om met Adriaan Geuze spreken, die ik in een televisiereportage geschokt naar het zogenaamde Groene Hart zag kijken: 'Wie heeft dit allemaal besteld?'
Willem van Toorn