Enschede-ramp rakelt herinneringen aan ongelukken kruitfabriek Muiden op
Uit de Gooi- en Eemlander van 23 mei 2000
'Het kan zo weer gebeuren'
MUIDEN
Ze zeggen wel eens dat je er niet voor moet weglopen.
Maar Ik heb mensen die poort uit zien gaan en ze nooit meer teruggezien." Theo Verschuren zegt dat het eigenlijk onverklaarbaar Is waarom hij bij de kruitfabriek in Muiden is blijven werken, In de 35 jaar dat hij er werkte heeft hij vier explosies meegemaakt en daarbij verschrikkelijke dingen gezien.
INTERVIEW
door Rianne Kofman
Je schrikt enorm als je de beelden van Enschede op de televisie ziet. Je denkt aan wat je zelf hebt meegemaakt. Het komt terug. Kruit en vuurwerk; het is niet hetzelfde, toch trek je je het aan. Het ligt zo dicht bij elkaar. & heb het er moeilijk mee." Zijn vrouw Bep en dochter Jolanda leven met hem mee. Elke dag nog zijn ze blij dat hij niet meer naar de kruitfabriek hoeft.
in 1962 vond Theo Verschuren werk in Muiden. Van de kruitfabriek mocht hij in een van de huisjes aan de Vechtkade gaan wonen. Een geschenk: Verschuren, een Amsterdammer, had al zeven jaar verkering in Muiden, en kreeg nu kreeg de kans om te trouwen.
Tot zijn pensioen twee jaar geleden zat hij in het onderhoud van de machines en bij da bedrijfsbrandweer. Met zijn EHBO diploma werd hij ingezet bij rampen. Thuis praatte hij er nauwelijks over. Eén keer hebben zijn vrouw en kinderen hem zien huilen, na de laatste ontploffing in 1983. "De spanning was enorm", vertelt Verschuren. "Nu worden mensen goed opgevangen - Dat was toen een stuk minder. We gingen na zon explosie gewoon naar huis en moesten het zelf verwerken. Naderhand realiseer je je dan wat er is gebeurd. Je vond lichaamsdelen, soms moeilijk herkenbaar. Op dat moment doe je je werk. De klap komt later. Maar de spanning blijft. Als iemand iets laat vallen. Als je iets extreems hoort of zoals laatst toen iemand een fietsband te hard oppompte die knalde. Ik stond stijf van de schrik." Kruit wordt volgens Verschuren gevaarlijk als het in grote hoeveelheden wordt opgeslagen en daar is volgens hem geen veiligheidsmaatregel tegen opgewassen. Die zijn streng. Verschuren: "In de kruitfabriek was alles perfect geregeld. En dat is het nog steeds. De kledingvoorschriften zijn streng: kleding moet anti-statisch zijn en er mogen geen zakken inzitten.
We droegen speciale schoenen. Voor iedere machine die ik moest nakijken, werden enorme procedures doorlopen. Eerst werd alles schoongemaakt, stofvrij gemaakt en werden er metingen verricht. Dan moesten de formulieren worden ingevuld. En dan pas kon ik er pas bij. Overal op het terrein loopt beveiliging." Maar toch, ondanks al die veiligheidsmaatregelen zag Verschuren het verschillende keren helemaal fout gaan. De explosie van 1947 - waarbij zeventien doden vielen na een ongeluk met een stel granaten-maakte hij niet mee. Wel die van 1972, toen de droogkamer ontplofte, waarbij twee doden en drie zwaargewonden vielen. De schade in Muiden was groot. 350 woningen raakten beschadigd, 1550 ruilen sneuvelden.
Elf jaar later, in 1983 was het weer raak. Verschuren werd ingezet na de ontploffing van het kruitmagazijn en een sorteerderij. Er waren vier doden. Het raakte hem hard.
"Daar heb ik het ontzettend moeilijk mee gehad. Dat het wéér gebeurde." Na het faillissement in 1991 had hij thuis kunnen blijven, maar toen de kruitfabriek werd overgenomen door het Britse Royal Ordnance, ging hij toch weer terug. Volgens Verschuren is de angst van Muiders dat de fabriek nog een keer zou kunnen ontploffen terecht. Ook al werken er geen tweehonderd, maar nog slechts zestig man. Er wordt overigens nog steeds kruit gemaakt.
Het zou het beste zijn als de fabriek uit Muiden zou verdwijnen. Ook al wordt er nog zo veilig gewerkt, er blijft een risico. Dat zie je aan de geschiedenis. Ik vergelijk het wel eens met het verkeer. Een auto kan nog zo veilig worden gemaakt, een ongeluk kan altijd gebeuren. Bij de kruitfabriek ook. Er werken mensen."